PBS

Wat is PBS?
 

PBS is de afkorting van Positive Behaviour Support, dat obs Villa Kakelbont in samenwerking met Yorneo heeft opgezet. Dit traject is gestart in schooljaar 2013-2014. De school krijgt begeleiding van Yorneo gedurende drie jaren. Na het begeleidingstraject, zet Villa Kakelbont de ingeslagen weg zelfstandig voort. Binnen onze brede school volgen beide scholen het traject, waar mogelijk werken wij samen.

PBS is het schoolbreed gedragen systeem van positief bekrachtigen van gewenst gedrag bij leerlingen. Dat doen we door kinderen pro-actief op een positieve stimulerende manier gewenst, goed gedrag aan te leren. Dat doen wij door:

Heldere gedragsverwachtingen in de school formuleren.
De drie waardes van PBS zijn bij ons op school: ‘Respect, Verantwoordelijkheid en Zelfstandigheid’. Rond deze waardes hebben we voor alle ruimtes in de school heldere verwachtingen beschreven. Deze verwachtingen staan in de schoolmatrix
(Bijlage 1). De matrix wordt elk jaar aan het begin van het schooljaar aangepast, besproken en bijgesteld. De matrix zit in elke groepsmap.

De gedragsverwachtingen in de school visueel zichtbaar te maken.
In de school zijn de verwachtingen onderverdeeld in de drie waardes; Respect, Verantwoordelijkheid en Zelfstandigheid. In school hangen visualisaties met Pippi en daarbij staat het gewenste gedrag beschreven.

Het systematisch aanleren van gewenst gedrag.
Elke week besteden wij aandacht aan een verwachting, volgens een jaar schema
(bijlage 2). Dit gebeurt vaak d.m.v. het uitspelen van een situatie. Dit rollenspel gebeurt volgens een vast stappenplan. Het wordt gebruikt om in een veilige situatie kinderen gewenst gedrag te leren die ze kunnen toepassen in ‘de echte wereld’.

Tijdens het uitspelen van een situatie wordt rekening gehouden met de PBS principes;


Het bekrachtigen van gewenst gedrag.

Op Villa Kakelbont wordt gewenst gedrag positief bekrachtigd. Dit kan door het geven van complimenten, aandacht en beloningen. Het bekrachtigen gebeurt willekeurig en onvoorspelbaar; ‘Je weet nooit wanneer je een verrassing krijgt’. Zo voorkomen we dat kinderen gaan werken voor een beloning.

Waar mogelijk wordt de bekrachtiging gekoppeld aan de basiswaarden respect, verantwoordelijkheid en zelfstandigheid. Een voorbeeld; ‘Wat goed dat jij zelf  je jas ophangt, dat hoort bij zelfstandig zijn’.

Naast deze bekrachtiging werken wij ook met beloningen op school. Kinderen kunnen met gewenst gedrag bandjes verdienen. Deze worden verzameld en uiteindelijk volgt er dan een beloning. De beloningen worden in de eigen groep bepaald. In elke groep hangt hiervoor een ‘Menu’, alles in hetzelfde format.

Ouders zijn bij PBS cruciaal. Alle leerkrachten hebben een pro-actieve houding naar ouders toe. ’s Morgens staan alle leerkrachten bij de ingang van hun groep om iedereen een hand te geven. Na schooltijd lopen alle leerkrachten met de kinderen mee naar buiten om daar evt. ook ouders te ontmoeten. Even een praatje over hoe het is gegaan of wanneer er bijzonderheden zijn.

Het hanteren van duidelijke consequenties voor ongewenst gedrag.
Voor ongewenst gedrag geldt dat we de aandacht hiervoor willen minimaliseren. We leggen hier niet de nadruk op. Toch hanteren we duidelijke consequenties als dat nodig is. Hierbij houden we rekening met verschillende factoren, bijvoorbeeld taalgebruik of pro-actief leerkrachtgedrag.
 
Soms moeten wij ook consequenties hanteren. De keus ligt bij de kinderen. Als leerkrachten gebruiken wij allemaal dezelfde reactieprocedure:
 
  1. Vragen naar de afspraak
  2. Herinneren aan de afspraak
  3. Keuze geven
  4. Consequentie
De consequenties die we hanteren zijn binnen het team besproken en vastgelegd. Enkele voorbeelden; werk overdoen, een time-out krijgen, op een andere plek zitten, het weer goed maken, contact leggen met ouders.

De consequenties zijn bekend bij de leerlingen. Er wordt een keuze gegeven om weer gewenst gedrag te vertonen, maar als er bij stap 3 van de reactieprocedure een verkeerder keuze wordt gemaakt, hanteren we consequenties.

Het werken vanuit data

Met PBS werken we met data. Naast het afnemen van Viseon 2.0 twee keer per jaar, houden wij ook een incidentenregistratie ( bijlage 3) bij. Uitslagen hiervan worden besproken door IB-er, Schoolmaatschappelijk werk en een medewerker van Yorneo. Zij nodigen ouders uit voor een gesprek wanneer een leerling in een kwartaal er 3x of vaker op staat. Daarnaast komen deze zaken aan bod tijdens groepsbesprekingen met de leerkrachten.  

Actief toezicht houden
Op het plein houden wij actief toezicht doorbelangstelling te tonen voor kinderen, interesse te tonen in het spel van de kinderen, ons actief te verdelen over het plein ( waar nodig) en suggesties te doen voor spel en spelen. Zo handelen we pro-actief en zorgen we voor een fijne sfeer.


Welke doelen worden nagestreefd?
De doelen die worden nagestreefd met dit traject:

‘Het doel van de samenwerking tussen de school, schoolmaatschappelijk werk en Yorneo is dat de kinderen  en ouders die het nodig hebben zo snel mogelijk de juiste hulp bij opvoeden en opgroeien krijgen aangeboden. Het middel dat hiervoor gebruikt wordt is PBS, Positive Behaviour Support. Een methodiek waarin het bevorderen van pro-sociaal gedrag het doel is. Hierbij wordt gekozen voor een schoolbrede aanpak, waarin alle volwassenen die werkzaam zijn bij ons meedoen.

Subdoelen van het traject zijn het intensiveren van de samenwerking tussen basisonderwijs, schoolmaatschappelijk werk, het ondersteunen van leerkrachten bij het inschakelen van ouders, het geven van een vast aanspreekpunt voor de scholen bij Yorneo om kinderen en ouders snel te kunnen ondersteunen. Daarnaast is ook de onderlinge uitwisseling, het leren van en met elkaar, een subdoel van het traject. Dit alles gebeurt aan de hand van de PBS methodiek en worden de resultaten door middel van meetinstrumenten zichtbaar gemaakt.’

Wat is de relatie met de kerndoelen?

De kerndoelen zijn ontwikkeld in opdracht van het Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen en vormen het wettelijke kader, waaraan het onderwijs en dus ook de leerkrachten, moeten voldoen. Vanuit dit wettelijke kader zijn kerndoel 34 en 37 belangrijke doelen:

34      De leerlingen leren zorg te dragen voor de lichamelijke en psychische gezondheid van henzelf en anderen.

37      De leerlingen leren zich te gedragen van respect voor algemeen aanvaarde normen en waarden.

Vanuit deze twee kerndoelen kan verder worden gewerkt aan allerlei doelen m.b.t. het gedrag van de kinderen.